TT - Lớp ồn ào như vỡ chợ. Cô giáo đứng tuổi và nhỏ thó như lọt thỏm giữa phòng học. Học trò đứa tụm năm tụm ba với chiếc điện thoại di động, đứa lắc lư theo điệu nhạc, đứa nhìn ra cửa sổ. Cô giáo tới gần từng học sinh và thì thầm.
Lần lượt những đứa học trò còn cao lớn hơn cô giáo ngồi thẳng lưng, mắt nhắm, hai tay đặt vuông vắn trên tập vở, miệng lẩm nhẩm. Từng dãy bàn dần yên lặng. 30 giây trôi qua. Giờ học bắt đầu.
Đó là lớp học của cô Trịnh Thị Định, giáo viên môn giáo dục công dân Trường THPT Võ Thị Sáu, TP.HCM.
Câu “thần chú”
Mỗi buổi cô lẫn trò đều tranh thủ 30 giây trước mỗi tiết học để đọc... “thần chú”. Câu thần chú ấy chỉ đơn giản là một ý tưởng vụt lóe lên trong lúc cô giáo bối rối tìm cách đưa lớp học vào quỹ đạo trật tự. Đó là: học trò sẽ nhắm mắt và đọc thầm ba lần câu: “Cha mẹ cho tôi ăn mặc và cuộc sống, thầy cô cho tôi chữ nghĩa và trí óc, bản thân tôi phải tập trung tư tưởng học tập tốt”. Cô Định chia sẻ: “Câu thần chú đơn giản chỉ là một cách để kích thích sự tò mò và lôi kéo các em trở về lớp học”.
Cô giáo và mỗi học trò đều có hai chiếc lọ. Một chiếc đựng những ngôi sao bằng giấy, những chiếc cúc áo hay những hạt đậu màu trắng - tượng trưng một việc làm tốt. Chiếc kia là những ngôi sao, chiếc cúc, hạt đậu màu đen, tượng trưng những việc làm chưa tốt.
Cô giáo kể với học trò cứ mỗi cuối ngày, cô đều đếm những hạt đậu trắng và hạt đậu đen để tự nhắc nhở mình kiếm thêm những hạt đậu trắng. Cô và trò cùng giao kèo chơi trò “hạt đậu trắng - hạt đậu đen” với tinh thần tự giác. Cô giáo “lén” theo dõi và không giấu nổi xúc động khi bắt gặp hình ảnh những đứa học trò nghịch phá nhất lớp ra đường đã biết lượm rác bỏ vào thùng, dừng xe khi gặp đèn đỏ, giúp đỡ người già qua đường... để thi đua nhau kiếm thêm những hạt đậu trắng.
Tiết học về bảo vệ môi trường, cô và trò cùng chơi trò khoa học viễn tưởng mang tên “Vì hành tinh xanh của chúng em”. Học trò thả sức kể về ước mơ của mình. Những cánh tay giơ cao. “Em sẽ xây dựng một bệnh viện dành riêng cho động vật và thực vật ở gần bờ biển”. “Em sẽ huấn luyện một đội cảnh sát cơ động chuyên bắt lâm tặc”. “Em sẽ quy hoạch lại thành phố để không còn kẹt xe nữa”. Những tiết học sôi động khi trò được nói, được diễn thuyết, được trình bày ý tưởng, được kể những bức xúc, tâm sự về những câu chuyện xúc động tình cờ bắt gặp trên đường đến trường.
Một hình ảnh khác sau bục giảng...
Một cuộc sống khác của cô giáo già sau giờ lên lớp. Sáng sớm đi quét rác ở chùa. Gõ cửa từng phòng, ban của các đài truyền hình, các trung tâm, thư viện để xin hoặc mua băng tư liệu làm giáo án giảng dạy. Không ít lần học trò bắt gặp hình ảnh cô giáo mình dựng chiếc xe gắn máy cũ sát lề đường, đưa chiếc máy ảnh cũ lên ghi lại hình ảnh người dân bắt cướp hay cô lao công đang dọn rác.
Tài sản lớn nhất của cô Định chính là bộ 200 đĩa DVD phim tư liệu về lịch sử, địa lý, khoa học… mà cô đã xin, mua hoặc sưu tầm được từ các kênh truyền hình. Hàng ngàn bức ảnh từ mạng Internet, từ báo chí được cô thu thập đầy kệ tủ để đưa vào giáo án điện tử.
Trong căn nhà đơn sơ ở đường Nguyễn Phúc Chu, Q.Tân Bình, chỉ có cô giáo già làm bạn với chiếc máy vi tính cũ đã được cậu con trai cài thêm phần mềm để biến thành chiếc tivi. Chiếc remote giúp cô lưu những đoạn phim hay, những tư liệu cần cho bài giảng. Cứ như vậy đã 10 năm nay, bộ đĩa tư liệu của cô giáo cứ dày lên cùng tuổi tác và những nếp nhăn sau đuôi mắt. Nào đĩa thời sự về WTO, ASEM 5, ASEAN hay những nhân vật lịch sử như nhà ngoại giao Nguyễn Thị Bình, đại tướng Võ Nguyên Giáp, cho đến những thước phim tư liệu về du kích Củ Chi, nhà tù Côn Đảo…
Qua những bài giảng với nhiều hình ảnh thực tế, môn giáo dục công dân của bậc THPT với những khái niệm lượng - chất, luật - nghị quyết, phép biện chứng… vốn dĩ khô khan và phức tạp - đã được học trò không những ghi nhớ mà còn hứng thú với môn học thường được coi là môn phụ này.
Những thước phim có khi phải mua với giá vài trăm ngàn đồng, cô Định còn tự bỏ tiền ra để photo tài liệu cho học trò. Mỗi bài giảng, học trò được phát một phiếu trắc nghiệm để vừa điền thông tin vừa viết vào đó những kiến thức thu thập được sau bài giảng. Theo cô Định, đó là cách nhanh nhất để học sinh thuộc bài ngay trên lớp.
| Cô Trịnh Thị Định hướng dẫn học sinh lớp 10A15 Trường THPT Võ Thị Sáu chơi trò chơi “đậu trắng - đậu đen” - Ảnh: Như Hùng |
Lần lượt những đứa học trò còn cao lớn hơn cô giáo ngồi thẳng lưng, mắt nhắm, hai tay đặt vuông vắn trên tập vở, miệng lẩm nhẩm. Từng dãy bàn dần yên lặng. 30 giây trôi qua. Giờ học bắt đầu.
Đó là lớp học của cô Trịnh Thị Định, giáo viên môn giáo dục công dân Trường THPT Võ Thị Sáu, TP.HCM.
Câu “thần chú”
Nói về mình, cô Định dẫn ra một câu nói của cố giáo sư Dương Thiệu Tống trong một giờ dạy, rằng: “Thành công của người giáo viên đứng lớp là làm cho học sinh hứng thú”. Với cô, những tiếng cười và ánh mắt chăm chú của học trò suốt mỗi bài giảng đã là món quà lớn nhất, là hạt đậu trắng mà cô muốn kiếm tìm nhất để cho vào chiếc lọ của cả cuộc đời gắn bó với nghề giáo của mình. |
Cô giáo và mỗi học trò đều có hai chiếc lọ. Một chiếc đựng những ngôi sao bằng giấy, những chiếc cúc áo hay những hạt đậu màu trắng - tượng trưng một việc làm tốt. Chiếc kia là những ngôi sao, chiếc cúc, hạt đậu màu đen, tượng trưng những việc làm chưa tốt.
Cô giáo kể với học trò cứ mỗi cuối ngày, cô đều đếm những hạt đậu trắng và hạt đậu đen để tự nhắc nhở mình kiếm thêm những hạt đậu trắng. Cô và trò cùng giao kèo chơi trò “hạt đậu trắng - hạt đậu đen” với tinh thần tự giác. Cô giáo “lén” theo dõi và không giấu nổi xúc động khi bắt gặp hình ảnh những đứa học trò nghịch phá nhất lớp ra đường đã biết lượm rác bỏ vào thùng, dừng xe khi gặp đèn đỏ, giúp đỡ người già qua đường... để thi đua nhau kiếm thêm những hạt đậu trắng.
| Một tiết học ngoại khóa ngoài trời của cô Trịnh Thị Định với học sinh lớp 12A5 Trường THPT Võ Thị Sáu, Q.Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: NHƯ HÙNG |
Tiết học về bảo vệ môi trường, cô và trò cùng chơi trò khoa học viễn tưởng mang tên “Vì hành tinh xanh của chúng em”. Học trò thả sức kể về ước mơ của mình. Những cánh tay giơ cao. “Em sẽ xây dựng một bệnh viện dành riêng cho động vật và thực vật ở gần bờ biển”. “Em sẽ huấn luyện một đội cảnh sát cơ động chuyên bắt lâm tặc”. “Em sẽ quy hoạch lại thành phố để không còn kẹt xe nữa”. Những tiết học sôi động khi trò được nói, được diễn thuyết, được trình bày ý tưởng, được kể những bức xúc, tâm sự về những câu chuyện xúc động tình cờ bắt gặp trên đường đến trường.
Một hình ảnh khác sau bục giảng...
Một cuộc sống khác của cô giáo già sau giờ lên lớp. Sáng sớm đi quét rác ở chùa. Gõ cửa từng phòng, ban của các đài truyền hình, các trung tâm, thư viện để xin hoặc mua băng tư liệu làm giáo án giảng dạy. Không ít lần học trò bắt gặp hình ảnh cô giáo mình dựng chiếc xe gắn máy cũ sát lề đường, đưa chiếc máy ảnh cũ lên ghi lại hình ảnh người dân bắt cướp hay cô lao công đang dọn rác.
Tài sản lớn nhất của cô Định chính là bộ 200 đĩa DVD phim tư liệu về lịch sử, địa lý, khoa học… mà cô đã xin, mua hoặc sưu tầm được từ các kênh truyền hình. Hàng ngàn bức ảnh từ mạng Internet, từ báo chí được cô thu thập đầy kệ tủ để đưa vào giáo án điện tử.
Trong căn nhà đơn sơ ở đường Nguyễn Phúc Chu, Q.Tân Bình, chỉ có cô giáo già làm bạn với chiếc máy vi tính cũ đã được cậu con trai cài thêm phần mềm để biến thành chiếc tivi. Chiếc remote giúp cô lưu những đoạn phim hay, những tư liệu cần cho bài giảng. Cứ như vậy đã 10 năm nay, bộ đĩa tư liệu của cô giáo cứ dày lên cùng tuổi tác và những nếp nhăn sau đuôi mắt. Nào đĩa thời sự về WTO, ASEM 5, ASEAN hay những nhân vật lịch sử như nhà ngoại giao Nguyễn Thị Bình, đại tướng Võ Nguyên Giáp, cho đến những thước phim tư liệu về du kích Củ Chi, nhà tù Côn Đảo…
Qua những bài giảng với nhiều hình ảnh thực tế, môn giáo dục công dân của bậc THPT với những khái niệm lượng - chất, luật - nghị quyết, phép biện chứng… vốn dĩ khô khan và phức tạp - đã được học trò không những ghi nhớ mà còn hứng thú với môn học thường được coi là môn phụ này.
Những thước phim có khi phải mua với giá vài trăm ngàn đồng, cô Định còn tự bỏ tiền ra để photo tài liệu cho học trò. Mỗi bài giảng, học trò được phát một phiếu trắc nghiệm để vừa điền thông tin vừa viết vào đó những kiến thức thu thập được sau bài giảng. Theo cô Định, đó là cách nhanh nhất để học sinh thuộc bài ngay trên lớp.
