Phụ huynh có con cái đang ở lứa tuổi teen (thanh thiếu niên từ 13 đến
19) chứng kiến những thay đổi cơ bản trong lứa tuổi dậy thì thường ngủ
triền miên trong những ngày nghỉ cuối tuần…
Trẻ vị thành niên vẫn cần được ngủ 9-10 tiếng mỗi đêm
Tuy nhiên, thói quen ngủ vùi này không phải là biểu hiện của sự lười
nhác hay phản ứng của lối sống, mà là sự thay đổi về mặt sinh lý tiềm
ẩn bên trong não bộ của lứa tuổi dửng mỡ này.
Ngủ theo độ tuổi
Như chúng ta đã biết, tuổi tác sẽ quyết định nhu cầu ngủ của mỗi người.
Trẻ sơ sinh hầu như ngủ triền miên mỗi ngày từ 16 - 18 tiếng. Khi trẻ ở
độ tuổi lên 5 thì thời gian ngủ mỗi ngày còn khoảng 11 tiếng và tiếp
tục giảm theo độ tuổi tăng dần, cho tới thời kỳ dậy thì và tuổi vị
thành niên.
Mất ngủ có liên quan tới những hành vi quậy phá, triệu chứng trầm cảm,
hút thuốc lá, béo phì, lo lắng bất an và điểm kiểm tra kém.
Làm bài trắc nghiệm chỉ số IQ trong tình trạng buồn ngủ và mệt mỏi có
thể làm trẻ giảm sút tới 7 điểm, cũng như ảnh hưởng tới chất lượng các
bài kiểm tra thông thường khác.
Tới lúc này, lượng thời gian dành cho việc ngủ tăng trở lại. Theo cách
tính dựa vào sự phát triển của xương, tuổi dậy thì sẽ kết thúc vào
khoảng 17,5 tuổi ở nam và 16 tuổi ở nữ. Tuy nhiên tuổi vị thành niên
vẫn còn kéo dài trong vài năm sau đó.
Tuổi vị thành niên là thời kỳ không còn là trẻ con nữa nhưng vẫn chưa
phải là người lớn. Ở độ tuổi này, nhịp sinh học thường bị xáo trộn.
Trước hết là hiện tượng lâu buồn ngủ, có thể do quá trình giải phóng
hormon melatonin diễn ra chậm hơn. Do đó nếu trẻ mới lớn nói là vẫn
chưa thấy buồn ngủ cho dù lúc đó đã là 11 giờ đêm rồi thì rất có thể
chúng đang nói đúng sự thực.
Sự thay đổi thứ hai về mặt sinh lý ở trẻ vị thành niên là cần được ngủ nhiều hơn, từ 9 - 10 tiếng mỗi đêm.
Dấu hiệu của việc chấm dứt thời kỳ vị thành niên là nhu cầu ngủ bỗng
trở nên ngắn lại và sớm hơn giống như đối với người trưởng thành. Thông
thường, điều này sẽ xảy ra đối với nữ ở vào khoảng 19,5 tuổi và nam vào
lúc 20,9 tuổi.
Tất cả những điều này cho thấy vấn đề ngủ ở độ tuổi thanh thiếu niên là
rất không bình thường. Chúng không thể đi ngủ sớm, nhưng nhu cầu về
lượng thời gian ngủ lại nhiều hơn.
Sự nguy hiểm của thiếu ngủ
Với những trẻ vị thành niên thì hầu như hôm nào chúng cũng phải đi ngủ
sớm vì không thể cưỡng lại được cơn buồn ngủ. Ở lứa tuổi này chúng
thường phải ngủ đủ từ 9 - 10 tiếng mỗi ngày.
Tuy nhiên, thực tế chúng lại thường phải dậy sớm để đi học cho đúng giờ. Điều này rõ ràng ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ.
Chúng ta có thể quan sát những tác hại không nhỏ của tình trạng thiếu
ngủ này khi những đứa trẻ vị thành niên phải đi học trở lại sau những
kỳ nghỉ dài (chẳng hạn như những kỳ nghỉ hè hay nghỉ đông).
Khi bước vào một học kỳ mới, những trẻ này sẽ ngủ ít đi 2 tiếng mỗi
ngày trong những hôm đến trường, và phải cố ngủ bù vào thời gian cuối
tuần.
Kết quả là học sinh giữa cấp trung học sẽ rơi vào trạng thái mơ màng,
lờ đờ trong suốt cả ngày ở trường. Đây chính là biểu hiện thường xuyên
của tình trạng thiếu ngủ.
Khá nhiều công trình nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng thiếu ngủ này có thể gây ra một loạt các tác hại không nhỏ cho sức khoẻ.
Các nhà nghiên cứu cho rằng thực tế chứng thiếu ngủ hoàn toàn có thể
gây tử vong cho trẻ vị thành niên như thường. Những con số thống kê
chính thức cho thấy có tới 20% số trường hợp tử vong trong các vụ tai
nạn giao thông gây ra bởi những người thiếu ngủ lái xe trong tình trạng
mệt mỏi, và khoảng một nửa số nạn nhân trong các trường hợp này lại là
những người đang ở trong độ tuổi từ 16 - 25.
Những giấc ngủ lịm ở tuổi teen
Một công trình nghiên cứu khác lại nhắm vào hiện tượng ngủ lịm
(REM-sleep) tức là sự chuyển động nhanh của mắt khi hai nhãn cầu di
chuyển dưới mi mắt như thể đang theo dõi một trận đấu tennis vô hình.
Hầu hết các giấc mơ xẩy ra trong khoảng thời gian ngủ lịm này và ở vào
lúc đã bắt đầu ngủ được chừng 1 tiếng đến một tiếng rưỡi đồng hồ.
Thực tế có một nửa số học sinh trung học đều rất mệt mỏi và một khi có
cơ hội là chúng ngủ thiếp đi tại trường lúc giữa giờ buổi sáng, và chỉ
cần sau vài phút là chúng đã ngủ lịm đi chứ chẳng cần phải đợi đến cả
tiếng đồng hồ sau đó.
Vậy có giải pháp nào cho tình trạng này không? Tất nhiên là có, nhưng
trước hết các trẻ vị thành niên cần phải tránh các loại đồ uống có chứa
caffeine vì chất này sẽ làm rối loạn nhịp sinh học của chúng.
Đồng thời chúng cũng không nên để máy tính cá nhân hoặc tivi trong phòng ngủ vì điều đó chỉ khiến các em thức khuya nhiều hơn.
Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề một cách triệt để, có khi lại phải cần
tới sự điều chỉnh của xã hội trước nhu cầu ngủ của trẻ vị thành niên.
Tiến sĩ tâm lý học Martin Ralph thuộc trường Đại học Toronto, Canada,
đưa ra lời đề nghị rằng các trường đại học và trung học nên bắt đầu học
muộn hơn khoảng 2 tiếng cho phù hợp với thời gian của lứa tuổi này.
Làm như vậy các em có thể thức khuya hơn mà vẫn được ngủ đủ giấc, và như vậy sẽ giúp chúng tỉnh táo trong giờ học.
19) chứng kiến những thay đổi cơ bản trong lứa tuổi dậy thì thường ngủ
triền miên trong những ngày nghỉ cuối tuần…
Trẻ vị thành niên vẫn cần được ngủ 9-10 tiếng mỗi đêm
Tuy nhiên, thói quen ngủ vùi này không phải là biểu hiện của sự lười
nhác hay phản ứng của lối sống, mà là sự thay đổi về mặt sinh lý tiềm
ẩn bên trong não bộ của lứa tuổi dửng mỡ này.
Ngủ theo độ tuổi
Như chúng ta đã biết, tuổi tác sẽ quyết định nhu cầu ngủ của mỗi người.
Trẻ sơ sinh hầu như ngủ triền miên mỗi ngày từ 16 - 18 tiếng. Khi trẻ ở
độ tuổi lên 5 thì thời gian ngủ mỗi ngày còn khoảng 11 tiếng và tiếp
tục giảm theo độ tuổi tăng dần, cho tới thời kỳ dậy thì và tuổi vị
thành niên.
Mất ngủ có liên quan tới những hành vi quậy phá, triệu chứng trầm cảm,
hút thuốc lá, béo phì, lo lắng bất an và điểm kiểm tra kém.
Làm bài trắc nghiệm chỉ số IQ trong tình trạng buồn ngủ và mệt mỏi có
thể làm trẻ giảm sút tới 7 điểm, cũng như ảnh hưởng tới chất lượng các
bài kiểm tra thông thường khác.
Tới lúc này, lượng thời gian dành cho việc ngủ tăng trở lại. Theo cách
tính dựa vào sự phát triển của xương, tuổi dậy thì sẽ kết thúc vào
khoảng 17,5 tuổi ở nam và 16 tuổi ở nữ. Tuy nhiên tuổi vị thành niên
vẫn còn kéo dài trong vài năm sau đó.
Tuổi vị thành niên là thời kỳ không còn là trẻ con nữa nhưng vẫn chưa
phải là người lớn. Ở độ tuổi này, nhịp sinh học thường bị xáo trộn.
Trước hết là hiện tượng lâu buồn ngủ, có thể do quá trình giải phóng
hormon melatonin diễn ra chậm hơn. Do đó nếu trẻ mới lớn nói là vẫn
chưa thấy buồn ngủ cho dù lúc đó đã là 11 giờ đêm rồi thì rất có thể
chúng đang nói đúng sự thực.
Sự thay đổi thứ hai về mặt sinh lý ở trẻ vị thành niên là cần được ngủ nhiều hơn, từ 9 - 10 tiếng mỗi đêm.
Dấu hiệu của việc chấm dứt thời kỳ vị thành niên là nhu cầu ngủ bỗng
trở nên ngắn lại và sớm hơn giống như đối với người trưởng thành. Thông
thường, điều này sẽ xảy ra đối với nữ ở vào khoảng 19,5 tuổi và nam vào
lúc 20,9 tuổi.
Tất cả những điều này cho thấy vấn đề ngủ ở độ tuổi thanh thiếu niên là
rất không bình thường. Chúng không thể đi ngủ sớm, nhưng nhu cầu về
lượng thời gian ngủ lại nhiều hơn.
Sự nguy hiểm của thiếu ngủ
Với những trẻ vị thành niên thì hầu như hôm nào chúng cũng phải đi ngủ
sớm vì không thể cưỡng lại được cơn buồn ngủ. Ở lứa tuổi này chúng
thường phải ngủ đủ từ 9 - 10 tiếng mỗi ngày.
Tuy nhiên, thực tế chúng lại thường phải dậy sớm để đi học cho đúng giờ. Điều này rõ ràng ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ.
Chúng ta có thể quan sát những tác hại không nhỏ của tình trạng thiếu
ngủ này khi những đứa trẻ vị thành niên phải đi học trở lại sau những
kỳ nghỉ dài (chẳng hạn như những kỳ nghỉ hè hay nghỉ đông).
Khi bước vào một học kỳ mới, những trẻ này sẽ ngủ ít đi 2 tiếng mỗi
ngày trong những hôm đến trường, và phải cố ngủ bù vào thời gian cuối
tuần.
Kết quả là học sinh giữa cấp trung học sẽ rơi vào trạng thái mơ màng,
lờ đờ trong suốt cả ngày ở trường. Đây chính là biểu hiện thường xuyên
của tình trạng thiếu ngủ.
Khá nhiều công trình nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng thiếu ngủ này có thể gây ra một loạt các tác hại không nhỏ cho sức khoẻ.
Các nhà nghiên cứu cho rằng thực tế chứng thiếu ngủ hoàn toàn có thể
gây tử vong cho trẻ vị thành niên như thường. Những con số thống kê
chính thức cho thấy có tới 20% số trường hợp tử vong trong các vụ tai
nạn giao thông gây ra bởi những người thiếu ngủ lái xe trong tình trạng
mệt mỏi, và khoảng một nửa số nạn nhân trong các trường hợp này lại là
những người đang ở trong độ tuổi từ 16 - 25.
Những giấc ngủ lịm ở tuổi teen
Một công trình nghiên cứu khác lại nhắm vào hiện tượng ngủ lịm
(REM-sleep) tức là sự chuyển động nhanh của mắt khi hai nhãn cầu di
chuyển dưới mi mắt như thể đang theo dõi một trận đấu tennis vô hình.
Hầu hết các giấc mơ xẩy ra trong khoảng thời gian ngủ lịm này và ở vào
lúc đã bắt đầu ngủ được chừng 1 tiếng đến một tiếng rưỡi đồng hồ.
Thực tế có một nửa số học sinh trung học đều rất mệt mỏi và một khi có
cơ hội là chúng ngủ thiếp đi tại trường lúc giữa giờ buổi sáng, và chỉ
cần sau vài phút là chúng đã ngủ lịm đi chứ chẳng cần phải đợi đến cả
tiếng đồng hồ sau đó.
Vậy có giải pháp nào cho tình trạng này không? Tất nhiên là có, nhưng
trước hết các trẻ vị thành niên cần phải tránh các loại đồ uống có chứa
caffeine vì chất này sẽ làm rối loạn nhịp sinh học của chúng.
Đồng thời chúng cũng không nên để máy tính cá nhân hoặc tivi trong phòng ngủ vì điều đó chỉ khiến các em thức khuya nhiều hơn.
Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề một cách triệt để, có khi lại phải cần
tới sự điều chỉnh của xã hội trước nhu cầu ngủ của trẻ vị thành niên.
Tiến sĩ tâm lý học Martin Ralph thuộc trường Đại học Toronto, Canada,
đưa ra lời đề nghị rằng các trường đại học và trung học nên bắt đầu học
muộn hơn khoảng 2 tiếng cho phù hợp với thời gian của lứa tuổi này.
Làm như vậy các em có thể thức khuya hơn mà vẫn được ngủ đủ giấc, và như vậy sẽ giúp chúng tỉnh táo trong giờ học.
