I.Lời mở đầu:
Cờ caro , hiếm ai từng ngồi trên ghế nhà trường trải qua thời học sinh
sinh viên lại không biết đến thể loại cờ thú vị này . Cờ caro có ưu điểm
vượt trội khiến nó trở thành một trò chơi gắn liền với giới trẻ học
đường . Khác với cờ vua cờ vây hay cờ tướng trang bị cho một ván đấu
trong cờ caro thật khiêm tốn : một tờ giấy kẻ ô và hai cây bút . Luật
chơi trong cờ caro cực kỳ đơn giản, ta chỉ cần đạt được năm quân trong
một hàng trước là giành chiến thắng . Không phân biệt giới tính tuổi tác
, ít có trò chơi nào mà các bạn trẻ lại dễ tìm được tiếng nói chung đến
vậy .
Không chỉ ở Việt Nam mới có cờ caro , tầm cỡ của thể loại cờ này thực sự còn vượt xa những gì chúng ta có thể tưởng tượng.
II.Lịch sử :
Tuy là một trò chơi có bề ngoài đơn giản nhưng cờ caro có một lịch sử thật đáng kinh ngạc :
“Đây là loại cờ cổ xưa của người Trung Quốc, có thể nó đã xuất hiện từ trước cả thời Vua Nghiêu sáng tạo ra Cờ Vây”
(Theo Wikimedia )
"Trò chơi này lần đầu tiên được phát minh ở châu thổ sông Hoàng Hà ở
Trung Quốc .Thời gian đó là thế kỷ thứ 20 trước công nguyên, vậy là nó
đã có hơn 4000 năm tuổi .Thật là ngạc nhiên là có một số di tích khảo cổ
cho thấy trò chơi này đã được phát minh một cách độc lập ở Hy Lạp cổ
đại và Châu mỹ tiền Colombo .Tất cả điểm đó cho thấy caro là trò chơi
lâu đời dễ học nhất , nhưng không đơn giản như vẻ ngoài của nó "
( Trích bản dịch của Chu Nhẫn trong cuốn “Renju for biginner” tác giả Alexander Nosovsky)
Đây là một trong những trò chơi logic lâu đời nhất được biết đến trên
thế giới , ta có thể nói : “nếu trên vũ trụ này còn nền văn minh nào
khác ngoài trái đất thì ở đó chắc chắn sẽ có cờ caro “.
III.Hiện trạng , vướng mắc :
Cờ caro được chơi trên toàn thế giới ,ở mỗi nơi nó lại có tên gọi khác
nhau : ở Nhật là Gomoku, Ở Nga và các nước Đông Âu là Five in a row , Ở
Hàn Quốc là Omok , Ở Trung Quốc là WuziQi,ở Anh là Connect5 …. Và tất
nhiên ở Việt Nam là Caro.
Tuy là một thể loại cờ rất hay vì có cách chơi đơn giản ,không kém phần
trí tuệ và được nhiều người biết đến nhưng cờ caro có một khuyết điểm
chết người .
Chính khuyết điểm này đã kìm hãm sự phát triển của cờ caro , làm cho nó
từ khi ra đời đến giờ vẫn chỉ được xếp vào hàng trò chơi thư giãn mà
không được phát triển nên thành một bộ môn thể thao trí tuệ hoàn chỉnh
như ở cờ vây,cờ vua hay cờ tướng.
Sure win chính là khuyết điểm đáng sợ của trò chơi này . Trong cờ vua
hay cờ tướng cũng có khái niệm này nhưng ở mỗi thế cờ vẫn có điểm gỡ , ở
cờ caro thì khác sure win đạt được đến sức mạnh tuyệt đối, không thể gỡ
và đã được khoa học kiểm chứng , xác nhận . Trong cờ caro có 26 open
thường gặp thì cả 26 đều có thể tạo thành sure win .Hình ảnh 26 open:
Sure win trong cờ caro là gì ? nói đơn giản do là thắng chắc 100% , bất
cứ người nào đi trước và bất chấp trình độ chỉ cần đi đúng những nước cờ
theo một công thức định trước thì sẽ thắng. người đi sau không thể làm
gì để xoay ngược thế cờ,tỉ lệ thắng của người đi sau chỉ là 0%.
Không có sự công bằng nên cờ caro dần mất đi chỗ đứng , từ năm 2004 trở
đi không chỉ trên thế giới mà ngay cả ở Việt Nam, số người chơi cờ caro
giảm rõ rệt . Một ví dụ cụ thể là những Website cờ nổi tiếng số người
chơi đã giảm đến một, nửa thậm chí trên 2/3 : như vinagames vào những
năm sôi động số bàn chơi có thể lên đến cả trăm còn người chơi có lúc
lên đến 2,3 trăm … giờ chỉ được vài chục người , Kurnik nơi tập trung
rất nhiều các kỳ thủ Đông Âu ngày đó cũng lên tới 5,6 trăm người còn
hiện tại giờ cao điểm cũng chỉ được gần 2 trăm … thậm chí có site cờ đã
phải đóng cửa như Playsite .
(Để rõ hơn về sure win các bạn có thể download phần mềm renlib về nghiên
cứu, trong phần mềm này người sáng lập ra renlib đã cài sẵn 26 open cơ
bản,áp dụng được cả renju và gomoku.Ngoài ra còn cung cấp 2 surewin
open,có thể thuận tiện cho người mới chơi luyện tập,và một bài tổng hợp
về VCF(Victory of Continuous Four : chiến thắng bằng tấn công đường 4
liên tục)
[You must be registered and logged in to see this link.]
IV.Phát triển:
1.Thế giới.
Để hạn chế sure win trong cờ caro , rất nhiều ý tưởng trên thế giới đã
được đề xuất và một số đã được áp dụng trên các site cờ ngày nay :
*Những cách không ảnh hưởng nhiều đến luật chơi của cờ caro:
Thu nhỏ bàn cờ : giống như cờ vây bàn cờ chuẩn trong cờ
caro là 19x19 nhưng giờ đây bàn cờ chỉ còn thu gọn xuống 13x13 , trong
bàn cờ nhỏ này chưa có chứng minh là người đi trước có thể thắng tuyệt
đối bằng sure win nhưng người cầm quân đen (đi trước) vẫn rất lợi thế
.Cách này được áp dụng trên [You must be registered and logged in to see this link.]
Swap : chơi trên bàn 19x19 hoặc 15x15 ,đây là cách sắp xẵn
một thế cờ trên bàn cờ bằng ba nước cờ đầu tiên , cách này được khá
nhiều nơi áp dụng ,để hạn chế sure win thì ba quân cờ đầu tiên sẽ được
đánh vào sát mép bàn , nhưng cách này lại nảy sinh ra matrix : đơn giản
là thế cờ có lợi cho một bên .Các bạn có thể chơi với cách này trên [You must be registered and logged in to see this link.] hoặc ORC game center trên [You must be registered and logged in to see this link.] .
Cờ caro với hình vuông cấm : nước thứ ba của đen phải chơi
bên ngoài hình vuông 5x5 tâm là quân cờ đầu tiên, đã có chứng minh cách
này quân đen vẫn có thể thắng tuyệt đối , có thể chơi với cách này trên
[You must be registered and logged in to see this link.]
*Thay đổi luật chơi :
Renju: Chơi trên bàn 15x15, thể loại cờ của người Nhật
phát triển nên từ cờ caro là thể loại cờ có lỗi cho đen, quân đen chỉ
được thắng bằng các nước 4x3 và phạm lỗi ở các nước 4x4 và 3x3 ,nếu đi
vào các nước này thì quân đen sẽ bị xử thua.
Pente: Chơi trên bàn 19x19 thể loại cờ này rất phổ biến ở
Mỹ, người nào ăn được ăn được năm cặp quân của đối phương hoặc đạt năm
quân trước sẽ thắng, nước thứ ba phải chơi bên ngoài hình vuông cấm
5x5.Nước ăn quân bằng cách chặn hai đầu có lẽ bắt nguồn từ cờ vây.
2.Việt Nam
Khái niệm phát triển cờ caro (gomoku) trên thế giới thì đã có từ khá lâu
, chúng ta có thể thấy rất nhiều ví dụ , còn ở Việt Nam vấn đề này còn
khá mới mẻ. Tuy vậy vẫn có những bạn trẻ đã dám nghĩ đến điều này.
Bằng các công cụ tìm kiếm tôi đã tìm được đến một nơi box Thế Giới Cờ
trong gamevn , một trong những forum cờ caro được bàn luận đến nhiều
nhất , hơn thế ở đây phong trào cờ khá mạnh có cả giải cờ online dành
cho member được nhiều thành viên hưởng ứng .Gặp gỡ Mod Cucngu đồng thời
là Admin của diễn đàn cờ caro [You must be registered and logged in to see this link.] người tiên phong về phát triển cờ caro(gomoku) ở Việt Nam .Sau đây là một bài phỏng vấn ngắn :
“Chào bạn, bạn tên gì ?”
“Tôi tên Tuân .”
“Bạn đã đến với cờ caro được bao lâu rồi ?”
“Có lẽ cũng đã được hơn 10 năm rồi”
“Bạn biết cờ caro có sure win từ khi nào ?”
“Từ năm 2003 khi bắt đầu lên mạng đánh cờ caro (gomoku) online ! Lúc đó
tôi gặp thi đấu với nhiều người trên mạng và được các đàn anh chỉ bảo.”
“Ý tưởng phát triển cờ caro là của bạn , vậy bạn nghĩ công việc này như thế nào ? ”
“Tôi nghĩ nó thực sự rất khó, đã có rất nhiều ý tưởng ra đời nhưng gần như hầu hết đã bị loại bỏ”
“Từ đâu mà bạn lại nghĩ phải phát triển cờ caro , trên thế giới không phải đã có rất nhiều cách rồi sao ?”
“Tôi muốn phát triển cờ caro vì tôi rất yêu thích môn này , muốn cờ caro
trở nên công bằng hơn , mong muốn của tôi là caro có thể đem ra thi đấu
như các thể loại cờ khác và không còn bị coi là một thể loại cờ đơn
giản chỉ để giải trí .Thế giới có nhiều cách nhưng cho đến nay vẫn chưa
có cách nào triệt để loaị bỏ surewin , như bạn thấy đó hiện tại chưa có
một giải cờ caro chính thức nào được công nhận “
“Ý tưởng về quân cờ trung lập là của bạn phải không ? bạn nghĩ nó có thể
chống được sure win không ? đã có site cờ nào áp dụng cách này chưa ?”
“Đúng vậy! đây hoàn toàn là một cách mới do tôi nghĩ ra và nó có thể
chống được sure win, hiện tại thì chưa có site nào áp dụng nhưng tôi
nghĩ trong tương lai sẽ có !”
“Cảm ơn bạn đã trả lời phỏng vấn.”
“Cảm ơn”
Quân cờ trung lập
Chơi trên bàn 19x19 ,vẫn duy trì truyền thống bên nào đạt được năm nước
trước thì thắng ,chỉ có một điểm khác biệt ở quân cờ đầu tiên.
Đó là quân cờ trung lập mầu đỏ.Quân cờ này sẽ do người cầm quân trắng quyết định vị trí trên bàn cờ.
Ở nước thứ nhất của quân đen có 8 lựa chọn:
Ở nước thứ nhất cuả quân trắng có 10 hoặc 12 lựa chọn:
Vậy là hoàn thành ba nước cơ bản của ván cờ, sau ba nước đầu tiên ván cờ có thể phát triển theo cách thông thường.Ở nước thứ nhất cuả quân trắng có 10 hoặc 12 lựa chọn:
Muốn hiểu rõ hơn các bạn có thể tham khảo topic này :
[You must be registered and logged in to see this link.]
V.Tư duy chiến thuật trong cờ caro ở nứơc ta
Có người nói “đánh ba năm trên giấy không bằng đánh một tuần online “ , tại sao lại như vậy ?
Theo cách chơi cờ caro hiện nay ở Việt Nam có thể nói đang tồn tại hai tư duy .
-Thứ nhất là tư duy cũ, lối tư duy này chúng ta thường hay bắt gặp ở
những kỳ thủ vẫn thường xuyên thi đấu trên giấy. Với lối tư duy này,
người chơi thường hay phát triển tối đa các đường 3 và 4 mà mình có thể
đánh nhằm tạo ra nhiều quân cờ, hy vọng sẽ tìm ra những đường tấn công
mới để kết thúc ván đấu. Đây là một nhận định sai lầm, vì khi bạn tấn
công tối đa những đường 3 và 4 mà bạn có cũng có nghĩa là vô tình bạn đã
giúp cho đối phương bao vây chính bạn. Khi khóa các đường tấn công của
bạn, quân cờ của đối phương sẽ nằm ở rìa ngoài sân đấu, còn các quân cờ
của bạn một khi bị hóa giải sẽ trở nên vô dụng, bị bao vây. Thế nên, một
kỳ thủ thuộc vào hạng xuất sắc của tư duy cũ khi so với tư duy mới thì
vẫn chỉ dừng lại ở mức beginner.
-Thứ hai là tư duy mới. Lối tư duy này được phát triển và được dùng phổ
biến rộng rãi trên các website gomoku online. Tất cả các cao thủ hiện
nay đều sử dụng lối tư duy này. Khi bạn đi một quân cờ, điều này không
có nghĩa là bạn đang tấn công trực tiếp một đường nào đó, mà đó có thể
là bạn đang đánh một quân cờ chiến lược nhằm khai thông bế tắc, phòng
thủ khu vực, chiếm lĩnh vị trí quan trọng hay nó chính là quân cờ nhằm
liên kết các quân cờ khác đang nằm rải rác “có ý đồ” trên bàn cờ, … Đây
cũng có thể gọi là tư duy mở vì lối đánh hiện đại, thoáng .
Bài tổng hợp từ : cucngu,happ_fogvn,sainoprin.
Phóng viên diễn đàn : CaroVN
Phóng viên diễn đàn : CaroVN