Mạng xã hội được hình thành khi một nhóm người khởi xướng gửi đi thông điệp
mời những người quen gia nhập và thành bạn bè trong trang của mình. Các
thành viên mới sẽ lặp lại quátrình trên và tạo nên một mạng liên kết
rộng lớn. Website mạng xã hội đầu tiên là SixDegrees.com được hình thành
từ năm 1997. Nhưng phải đến 2003, những trang liên kết bạn bè như
SixDegrees.com mới thực sự phổbiến nhờ sự nổi lên của Friendster với
hàng trăm nghìn thành viên ở nhiều quốc gia khác nhau.
Yahoo phát hành dịch vụ Yahoo 360o vào tháng 7/2005 như một chiến lược mới của mình nhắm vào thị trường MXH. Với nền tảng là hệ thống Blog, Yahoo 360o hiện đang là MXH phổ biến nhất ở VN với cái tên quen thuộc Blog yahoo 360o. "Do Yahoo 360o là một MXH đơn giản dưa trên nền tảng chính là blog nên mọi người gọi là blog Yahoo 360o,có
thể so với các nhà chuyên môn đánh giá thì chưa được chuẩn xác vì nólà
một MXH nhưng xét trên khía cạnh blogger, người sử dụng bình thườngthì
đây là từ chấp nhận được".
Một trong những mạng xã hội nổi tiếng của Việt Nam là Zing. Zing phục vụ
đủ mọi nhu cầu của khách hàng từ đọc tin tức, diễn đàn,chơi game, nghe
nhạc, xem phim trực tuyến đến đăng hình những thànhviên mạng xinh đẹp.
Trong hai năm qua kể từ ngày mạng xã hội Việt Namra đời ồ ạt, thì trường
hợp của Zing cũng là một thành công đáng nểphục vì giờ đây Zing là
trang web có số lượng người truy cập cao nhất,vượt trên cả những trang
web lâu đời và có truyền thống như Vnexpress,Dân Trí hoặc Vietnamnet
(theo thống kê của Alexa). Sản phẩm của Zingchủ yếu là : nhanh nhất,
giật gân nhất và phục vụ đúng một mục đích chung: thỏa mãn sự hiếu kỳ
của khách hàng. Lượng người truy cập tăng,số lượng thành viên tăng và
quảng cáo cũng tăng lên nhanh chóng.
Facebook lên ngôi ở Việt Nam
Còn nhớ sau khi dịch vụ Yahoo 360 Việt Nam không còn hoạt động,nhiều bạn
trẻ đã lên tiếng nói về sự chán nản, đìu hiu của ‘chợ chiềuInternet’. Sự
gắn bó với blog 360 của các bạn trẻ, phần nào có được nhờsự phổ biến
của dịch vụ Yahoo tại Việt Nam đã khiến cho những lo lắngđó được nhiều
người chia sẻ. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là rấtnhanh sau khi chia
tay với công cụ Blog 360, các bạn trẻ Việt Nam đãhào hứng và mê say với
một loại hình tương tác online khác – mạng xãhội. Nhắc
đến mạng xã hội tại thời điểm giao thời đó và cho tới tận lúcnày ở Việt
Nam, Facebook vẫn là cái tên nổi trội nhất. Tháng 10 năm2009, ít lấu
sau khi Yahoo cho ngừng dịch vụ Blog 360, theo thống kêcủa Facebook,
Việt Nam là nước có số lượng người sử dụng dịch vụ mạngxã hội này tăng
nhanh nhất trên thế giới tới tỉ lệ tăng 26,5% mỗitháng. Cũng trong thời
gian này, Facebook lần đầu tiên đã lọt vào top10 trang web được truy cập
nhiều nhất Việt Nam (theo bảng đánh giá củaAlexa) và vẫn tiếp tục nằm
trong top 10 cho tới tận thời điểm này.Tháng 11 năm 2009, hãng thông tấn
AP đưa tin cộng đồng Facebook ở ViệtNam đã đạt mốc một triệu người sử
dụng. Theo Huyền Chip, người phụtrách mạng lưới cộng đồng và phân tích
công nghệ của ePi Technologie,Malaysia, nếu như không có những khó khăn
nhất định đối với việc truycập từ Việt Nam trong thời gian gần đây, hoàn
toàn có thể khẳng địnhrằng trong một khoảng thời gian ngắn, Facebook sẽ
thống lĩnh toàn bộthị trường mạng xã hội ở Việt Nam, một bước phát
triển nhanh hơn rấtnhiều so với Yahoo 360 trước đây. Trong
lúc thuật ngữ ‘mạng xã hội’ và ‘Facebook’ đang dần được nhắctới nhiều
hơn, với những ai còn hoài niệm về một thời của blog hẳn sẽbăn khoăn:
liệu rằng các dịch vụ blog sẽ nhường hẳn sân cho mạng xã hộihay blog sẽ
lại phục hồi và phát triển? Một câu trả lời thật sự là rất khó và phụ
thuộc nhiều vào xu hướng sử dụng của các bạn trẻ Việt Nam.Tuy nhiên, có
điều dễ nhận thấy: những ai thật sự tha thiết với blog vàmuốn chia sẻ
những tâm tư, cảm nghĩ với bạn bè qua những bài viết sẽ đểý tới những
dịch vụ blog chuyên nghiệp hơn như WordPress, Blogspot hayMultiply, còn
lại với những người ưa thích sự mới mẻ của hình thứctương tác trực tuyến
của các mạng xã hội sẽ tìm đến với Facebook hayZing Me - mạng xã hội
đang phát triển khá nhanh của Vinagame với thôngbáo đã đạt mức 3 triệu
người sử dụng vào cuối năm 2009. Con số này dù chưa được kiểm định độc
lập nhưng ít nhất đã cho thấy một tương lai phát triển mạnh mẽ và đủ
sức cạnh tranh với Facebook của các mạng xã hội Việt Nam.
Zing Me - kẻ thách thức Facebook
Trần Tuấn Tài, một kĩ sư công nghệ thông tin cho biết Zing Me – mạngxã hội
hàng đầu tại Việt Nam hiện nay có rất nhiều lợi thế và có thểgiành được
những thành công của mình trong cuộc đối đầu trên thị trườngViệt Nam với
gã khổng lồ Facebook. Xét ở tầm thế giới và trên mọi khíacạnh như chất
lượng sản phẩm, khả năng thâm nhập thị trường và mô hìnhkinh doanh,
Facebook hiện vẫn là người đi tiên phong, tuy nhiên theonhận xét của
Trần Tuấn Tài, Zing Me vẫn có những lợi thế nhất định củamình trên sân
nhà. Ví dụ Zing Me đã cho phép mở rộng các ứng dụng củasản phẩm lên mức
tối đa, kết hợp chức năng viết blog rất được ưu chuộngtrước đây của các
bạn trẻ lên Zing Me, trong khi chức năng này ở Facebook lại không phải
là thế mạnh. Một ví dụ nữa là chiến
lược thu hút khách hàng, với lợi thế là sảnphẩm nội địa, Zing Me đã tạo
các tài khoản VIP cho những nhân vật nổitiếng như ca sĩ, diễn viên điện
ảnh, hot-bloggers và nhanh chóng thuhút được một lượng fan đông đảo cũng
như tạo tiếng vang cho mạng xã hộinày. Tóm lại, tại thời điểm này dù
khó có thể nói cuộc chiến giữa mạng xã hội ngoại nhập mà tiêu biểu là
Facebook với mạng xã hội nội địa vớiZing Me đã ngã ngũ với phần thắng
thuộc về một bên nhưng có điều chắc chắn là sự cạnh tranh càng gay gắt,
người sử dụng càng được hưởng lợi.
Những xu hướng xử dụng mạng xã hội
Một điều dễ nhận thấy trong các hoạt động của giới trẻ Việt Nam trêncác
mạng xã hội chính là kết nối bạn bè (networking) và giải
trí(entertainment). Ở khía cạnh như là một kênh thông tin (news
chanel),ảnh hưởng của mạng xã hội ở Việt Nam chưa thật sự nổi trội. Nhìn
vàobảng đánh giá top 10 trang web được truy cập nhiều nhất ở Việt Nam
hiệnnay của Alexa, dễ thấy gần một nửa (4/10) các trang web là những
trangthông tin (news) hay báo điện tử. Điều này phần nào đã chứng minh
chonhận định ở trên. Ở khía cạnh đó, người sử dụng các mạng xã hội ở
ViệtNam khá khác biệt so với Mỹ, quê hương của Facebook và MySpace.
Trongtop 10 trang web được truy cập nhiều nhất ở Mỹ, ta không hề thấy có
mộttrang báo điện tử hay thông tin nào. Anh Thư, một du học sinh ở Mỹ
đã 8năm, lí giải nguyên nhân: “ Mỗi sáng, tôi chỉ cần vào MySpace
(trướcđây) hay Facebook (hiện nay) là đã có tất cả: thông tin, hình ảnh
củabạn bè, những trò chơi trực tuyến và cả những thông tin báo chí nổi
bậtđược các hãng tin hàng đầu thế giới được cập nhật thông qua các mạng
xãhội”.Tuy số lượng người sử dụng
các mạng xã hội ở Việt Nam đã đạt nhữngcon số khá ấn tượng nhưng theo
đánh giá của Huyền Chip, con số này trong so sánh với các nước ASEAN có
vẻ còn khá khiêm tốn. Xét ở sôlượng người sử dụng Facebook với những
thống kê được kiểm định, tại Singapore, trong tổng số gần 3,4 triệu
người sử dụng Internet có khoảnghơn 50%, tương đương gần 1,8 triệu người
sử dụng mạng xã hội này. Ở Indonesia, 14 triệu trên tổng số gần 30
triệu người dùng Internet là thành viên của Facebook. Dù
số lượng thành viên còn ít hơn một số nước khác, song những phảnứng của
các bạn trẻ Việt Nam với Facebook khá tốt, đặc biệt với nhữngchương
trình, kế hoạch hành động mang tính cộng đồng cao. Ví dụ nhưchiến dịch
SEAChange YouthSays phát động ở Việt Nam chủ yếu trên Facebook, sau một
tháng đã thu hút 15.000 bạn trẻ tham gia trả lời vàủng hộ chiến dịch
‘Người trẻ Đông Nam Á cùng Thay đổi’. Một số fanpagecủa các nhãn hiệu
Việt Nam cũng đạt xấp xỉ 10 ngàn fan, báo hiệu cho một tương lai phát
triển mạnh mẽ của chiến lược quảng cáo qua các mạngxã hội. Đây quả thực
là những con số đáng khích lệ với sự phát triểncủa cộng đồng mạng xã hội
ở Việt Nam.Có thể nói, việc đóng
cửa 360 Yahoo, xét ở khía cạnh tích cực củanó, đã đem lại một chân trời
mới cho sự phát triển của các mạng xã hộiở Việt Nam. Việc giới trẻ hồ
hởi đón nhận Facebook cũng như sự mở rộngcủa Zing Me đã phần nào cho
thấy tương lai của các mạng xã hội ở ViệtNam. Những xu hướng phát triển
trong tương lai vẫn còn có nhiều dự báo,có thể đúng, có thể sai. Song
ít nhất, câu slogan ‘ăn blog, ngủ blog,thức cùng blog’ tới thời điểm này
trong giới trẻ đã có thể đổi lạithành ‘ăn Facebook, ngủ Zing Me và thức
cùng mạng xã hội’.
Top các mạng xã hội:
mời những người quen gia nhập và thành bạn bè trong trang của mình. Các
thành viên mới sẽ lặp lại quátrình trên và tạo nên một mạng liên kết
rộng lớn. Website mạng xã hội đầu tiên là SixDegrees.com được hình thành
từ năm 1997. Nhưng phải đến 2003, những trang liên kết bạn bè như
SixDegrees.com mới thực sự phổbiến nhờ sự nổi lên của Friendster với
hàng trăm nghìn thành viên ở nhiều quốc gia khác nhau.
Yahoo phát hành dịch vụ Yahoo 360o vào tháng 7/2005 như một chiến lược mới của mình nhắm vào thị trường MXH. Với nền tảng là hệ thống Blog, Yahoo 360o hiện đang là MXH phổ biến nhất ở VN với cái tên quen thuộc Blog yahoo 360o. "Do Yahoo 360o là một MXH đơn giản dưa trên nền tảng chính là blog nên mọi người gọi là blog Yahoo 360o,có
thể so với các nhà chuyên môn đánh giá thì chưa được chuẩn xác vì nólà
một MXH nhưng xét trên khía cạnh blogger, người sử dụng bình thườngthì
đây là từ chấp nhận được".
Một trong những mạng xã hội nổi tiếng của Việt Nam là Zing. Zing phục vụ
đủ mọi nhu cầu của khách hàng từ đọc tin tức, diễn đàn,chơi game, nghe
nhạc, xem phim trực tuyến đến đăng hình những thànhviên mạng xinh đẹp.
Trong hai năm qua kể từ ngày mạng xã hội Việt Namra đời ồ ạt, thì trường
hợp của Zing cũng là một thành công đáng nểphục vì giờ đây Zing là
trang web có số lượng người truy cập cao nhất,vượt trên cả những trang
web lâu đời và có truyền thống như Vnexpress,Dân Trí hoặc Vietnamnet
(theo thống kê của Alexa). Sản phẩm của Zingchủ yếu là : nhanh nhất,
giật gân nhất và phục vụ đúng một mục đích chung: thỏa mãn sự hiếu kỳ
của khách hàng. Lượng người truy cập tăng,số lượng thành viên tăng và
quảng cáo cũng tăng lên nhanh chóng.
Facebook lên ngôi ở Việt Nam
Còn nhớ sau khi dịch vụ Yahoo 360 Việt Nam không còn hoạt động,nhiều bạn
trẻ đã lên tiếng nói về sự chán nản, đìu hiu của ‘chợ chiềuInternet’. Sự
gắn bó với blog 360 của các bạn trẻ, phần nào có được nhờsự phổ biến
của dịch vụ Yahoo tại Việt Nam đã khiến cho những lo lắngđó được nhiều
người chia sẻ. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là rấtnhanh sau khi chia
tay với công cụ Blog 360, các bạn trẻ Việt Nam đãhào hứng và mê say với
một loại hình tương tác online khác – mạng xãhội. Nhắc
đến mạng xã hội tại thời điểm giao thời đó và cho tới tận lúcnày ở Việt
Nam, Facebook vẫn là cái tên nổi trội nhất. Tháng 10 năm2009, ít lấu
sau khi Yahoo cho ngừng dịch vụ Blog 360, theo thống kêcủa Facebook,
Việt Nam là nước có số lượng người sử dụng dịch vụ mạngxã hội này tăng
nhanh nhất trên thế giới tới tỉ lệ tăng 26,5% mỗitháng. Cũng trong thời
gian này, Facebook lần đầu tiên đã lọt vào top10 trang web được truy cập
nhiều nhất Việt Nam (theo bảng đánh giá củaAlexa) và vẫn tiếp tục nằm
trong top 10 cho tới tận thời điểm này.Tháng 11 năm 2009, hãng thông tấn
AP đưa tin cộng đồng Facebook ở ViệtNam đã đạt mốc một triệu người sử
dụng. Theo Huyền Chip, người phụtrách mạng lưới cộng đồng và phân tích
công nghệ của ePi Technologie,Malaysia, nếu như không có những khó khăn
nhất định đối với việc truycập từ Việt Nam trong thời gian gần đây, hoàn
toàn có thể khẳng địnhrằng trong một khoảng thời gian ngắn, Facebook sẽ
thống lĩnh toàn bộthị trường mạng xã hội ở Việt Nam, một bước phát
triển nhanh hơn rấtnhiều so với Yahoo 360 trước đây. Trong
lúc thuật ngữ ‘mạng xã hội’ và ‘Facebook’ đang dần được nhắctới nhiều
hơn, với những ai còn hoài niệm về một thời của blog hẳn sẽbăn khoăn:
liệu rằng các dịch vụ blog sẽ nhường hẳn sân cho mạng xã hộihay blog sẽ
lại phục hồi và phát triển? Một câu trả lời thật sự là rất khó và phụ
thuộc nhiều vào xu hướng sử dụng của các bạn trẻ Việt Nam.Tuy nhiên, có
điều dễ nhận thấy: những ai thật sự tha thiết với blog vàmuốn chia sẻ
những tâm tư, cảm nghĩ với bạn bè qua những bài viết sẽ đểý tới những
dịch vụ blog chuyên nghiệp hơn như WordPress, Blogspot hayMultiply, còn
lại với những người ưa thích sự mới mẻ của hình thứctương tác trực tuyến
của các mạng xã hội sẽ tìm đến với Facebook hayZing Me - mạng xã hội
đang phát triển khá nhanh của Vinagame với thôngbáo đã đạt mức 3 triệu
người sử dụng vào cuối năm 2009. Con số này dù chưa được kiểm định độc
lập nhưng ít nhất đã cho thấy một tương lai phát triển mạnh mẽ và đủ
sức cạnh tranh với Facebook của các mạng xã hội Việt Nam.
Zing Me - kẻ thách thức Facebook
Trần Tuấn Tài, một kĩ sư công nghệ thông tin cho biết Zing Me – mạngxã hội
hàng đầu tại Việt Nam hiện nay có rất nhiều lợi thế và có thểgiành được
những thành công của mình trong cuộc đối đầu trên thị trườngViệt Nam với
gã khổng lồ Facebook. Xét ở tầm thế giới và trên mọi khíacạnh như chất
lượng sản phẩm, khả năng thâm nhập thị trường và mô hìnhkinh doanh,
Facebook hiện vẫn là người đi tiên phong, tuy nhiên theonhận xét của
Trần Tuấn Tài, Zing Me vẫn có những lợi thế nhất định củamình trên sân
nhà. Ví dụ Zing Me đã cho phép mở rộng các ứng dụng củasản phẩm lên mức
tối đa, kết hợp chức năng viết blog rất được ưu chuộngtrước đây của các
bạn trẻ lên Zing Me, trong khi chức năng này ở Facebook lại không phải
là thế mạnh. Một ví dụ nữa là chiến
lược thu hút khách hàng, với lợi thế là sảnphẩm nội địa, Zing Me đã tạo
các tài khoản VIP cho những nhân vật nổitiếng như ca sĩ, diễn viên điện
ảnh, hot-bloggers và nhanh chóng thuhút được một lượng fan đông đảo cũng
như tạo tiếng vang cho mạng xã hộinày. Tóm lại, tại thời điểm này dù
khó có thể nói cuộc chiến giữa mạng xã hội ngoại nhập mà tiêu biểu là
Facebook với mạng xã hội nội địa vớiZing Me đã ngã ngũ với phần thắng
thuộc về một bên nhưng có điều chắc chắn là sự cạnh tranh càng gay gắt,
người sử dụng càng được hưởng lợi.
Những xu hướng xử dụng mạng xã hội
Một điều dễ nhận thấy trong các hoạt động của giới trẻ Việt Nam trêncác
mạng xã hội chính là kết nối bạn bè (networking) và giải
trí(entertainment). Ở khía cạnh như là một kênh thông tin (news
chanel),ảnh hưởng của mạng xã hội ở Việt Nam chưa thật sự nổi trội. Nhìn
vàobảng đánh giá top 10 trang web được truy cập nhiều nhất ở Việt Nam
hiệnnay của Alexa, dễ thấy gần một nửa (4/10) các trang web là những
trangthông tin (news) hay báo điện tử. Điều này phần nào đã chứng minh
chonhận định ở trên. Ở khía cạnh đó, người sử dụng các mạng xã hội ở
ViệtNam khá khác biệt so với Mỹ, quê hương của Facebook và MySpace.
Trongtop 10 trang web được truy cập nhiều nhất ở Mỹ, ta không hề thấy có
mộttrang báo điện tử hay thông tin nào. Anh Thư, một du học sinh ở Mỹ
đã 8năm, lí giải nguyên nhân: “ Mỗi sáng, tôi chỉ cần vào MySpace
(trướcđây) hay Facebook (hiện nay) là đã có tất cả: thông tin, hình ảnh
củabạn bè, những trò chơi trực tuyến và cả những thông tin báo chí nổi
bậtđược các hãng tin hàng đầu thế giới được cập nhật thông qua các mạng
xãhội”.Tuy số lượng người sử dụng
các mạng xã hội ở Việt Nam đã đạt nhữngcon số khá ấn tượng nhưng theo
đánh giá của Huyền Chip, con số này trong so sánh với các nước ASEAN có
vẻ còn khá khiêm tốn. Xét ở sôlượng người sử dụng Facebook với những
thống kê được kiểm định, tại Singapore, trong tổng số gần 3,4 triệu
người sử dụng Internet có khoảnghơn 50%, tương đương gần 1,8 triệu người
sử dụng mạng xã hội này. Ở Indonesia, 14 triệu trên tổng số gần 30
triệu người dùng Internet là thành viên của Facebook. Dù
số lượng thành viên còn ít hơn một số nước khác, song những phảnứng của
các bạn trẻ Việt Nam với Facebook khá tốt, đặc biệt với nhữngchương
trình, kế hoạch hành động mang tính cộng đồng cao. Ví dụ nhưchiến dịch
SEAChange YouthSays phát động ở Việt Nam chủ yếu trên Facebook, sau một
tháng đã thu hút 15.000 bạn trẻ tham gia trả lời vàủng hộ chiến dịch
‘Người trẻ Đông Nam Á cùng Thay đổi’. Một số fanpagecủa các nhãn hiệu
Việt Nam cũng đạt xấp xỉ 10 ngàn fan, báo hiệu cho một tương lai phát
triển mạnh mẽ của chiến lược quảng cáo qua các mạngxã hội. Đây quả thực
là những con số đáng khích lệ với sự phát triểncủa cộng đồng mạng xã hội
ở Việt Nam.Có thể nói, việc đóng
cửa 360 Yahoo, xét ở khía cạnh tích cực củanó, đã đem lại một chân trời
mới cho sự phát triển của các mạng xã hộiở Việt Nam. Việc giới trẻ hồ
hởi đón nhận Facebook cũng như sự mở rộngcủa Zing Me đã phần nào cho
thấy tương lai của các mạng xã hội ở ViệtNam. Những xu hướng phát triển
trong tương lai vẫn còn có nhiều dự báo,có thể đúng, có thể sai. Song
ít nhất, câu slogan ‘ăn blog, ngủ blog,thức cùng blog’ tới thời điểm này
trong giới trẻ đã có thể đổi lạithành ‘ăn Facebook, ngủ Zing Me và thức
cùng mạng xã hội’.
Top các mạng xã hội: